IMALA HIRNA-GAALEEYTII kuttaa 2ffaa

       ሽርሽር ከሂርና-ጋሌይቲ
     IMALA HIRNA-GAALEEYTII
                 {Jalle Michael}
Kuttaa 2ffaa
  Imali Kenya kan Hirna garra Galeeytii kallesa centera magaala Hirnatti kannee hanga Dildila (Ganda Ruubboo) deemne keessatti waan tokko tokko xuuyne jira. Aaras Haaluma kallessaattin imala Kenya itti fuufna hanga Galeeytii Geenyutti.
***
Imali Kenya kan araa erga bultii tokko Ganda Ruubboo booda kilometer 1 deemne gara Ganda wabbaa(Ganda obbaa) dabra. Gandi Obbaa irraa gade Ganda Dildilatti akasuma dhoqa keessa jira. Haala Mogaase maqaa Ganda kana manguddoon Hogaa dubatu "sababni Ganda obbaa itti ja'amte gandootni Naannoo San jiran bishaan dhugaatti fi obbaa Beeyladattiif Ganda obbaa kanatti fayadaman kanaafii gaa (Ganda obbaa) mogaafame" ja'an manguddoon. Garu arra nutti keessafuu jiraatooni magaala Hirna Ganda kana "bishaan OOWaa" jacha yaamna. Sababniis madda OOWaa bishaan yaa'aa male jiruu saniif na fakaata.
Jiraatoni Naannoo Sani "Ganda wabba" jacha yaaman. Kan sila "obbaa" wabbaa ta'un amoo tasa laqoda Afaan irraa dhufe jaeen yaada. Erga Haala kanaan "Ganda Obbaa" laalee Laga keessa banneetti imala Kenya kan Ganda Hagge majjaa dabra.
______
   Duuba namni Garas imalu garra Mirgaatti in ooyrotaan gamatti Gaarra Quufa fi Garra bittaan Dhakaa Albuuda Gimson Gaarra Agamsa gubatti LAALAA deemuun isaa hin oolu. Jiraatooni Naannoo Sani kan ooyruu Laga keessa qabu ooyruu saani Ganna Bona qotacha kaan imoo Ganna malee waan bishaan hin qabneef Dhakaa Gaarra irraa bufate gurgurachaa jiraata jachuu dha. Erga Hagge majjaa genye Seena fi mogaasa Ganda kana baruuf dhabanuulee waan manguddoo arkachuu dhabneef Bira kuna gara "Ganda shilingo".
****
    Gandi Ganda shilingo ja'amu kun mana tokko qofaa jira garu ummata Naannoo Sani dhufan baayeetu jira. Duuba nuttis maliif gandi shilingo ja'ame janne gafanaan akkana jachuun nuutti himan " (Dur Nama dhalaa tokko ture kan Baka tanatti mana kana jaarre Maqaan isii "shilingo"dha  namoonni Laga Galeeytii fi Naannoo Sani dhufan asitti hara fudhatan akasuma fuulee mana shilingo bishaantu jira waan taeef imaltooni  bishaan waraabatani akkuma kenya kana shilingo bira seenen)" jachuun nutti himan. Duuba kan haalaan na ajaibsiisee mogaasa Maqaan Ganda shilingo kanaatii maliif shilingo ja'aniin ja'e gafanan "dur namni Hogaa asitti waa fayadaman kan daaboos,hojjaas,shaiis ta'e sigaaraa kafaltiin shilinguma kafala saniifii gaa maqaa shilingo ja'un mogaafame" jachuu nutti himan. Ammalee dhalaa takka hojjata kan isii "fariha" ja'amtu garu kafaltiin akka Durii mitti akkuma fayadamaniin kafalan. Haala kanaan shilingo bira kune gara "Ganda sadeeqaa" itti dabare.
-----
 Ajaaiba garra Seenaa Ganda sadeeqaa,Galeeytii fi Gaara Agamsatti mee manguddoo irraa haa dhageefanu "(Gaafa dur Nama sadiitu ture  tokko Horii qabaa, kan lamada ra'ee qaba, kan sadaffaa Gaala qaba. Duuba gaaf tokko jarra kana jidduutti Lafa beeyladaan dheduutti waldhabiin umame presdantii isaanii Nama Maqaan Hirnoyee ifjidduutti yaaman. Hirnoyeen Haalaa kanaan jiddutti murtii godhe
 -Abbaa Horiitiin Atti sadeeqaa GAMAS tifadhu Horii kee.
-Abbaa ra'eettiin Atti Gaara Agamsa kana irra tiiyfadhu.
-Abbaa Galaatiin Atti dhoqa garra Laga kanaan tiiyfadhu jachuuudhaan jidduu murtii godhee. Duuba mogaasni maqaa Ganda Bakka murtiin itti kanamte waan taeef "adda Eega" kan jaurra sadeeqaa ta'e. Kan Galeeytii amoo Gaala Eeyddii irraahi)"  ja'an manguddoon. Kan haalaan Nama ajaibsiisuu murtii Hirnoyee tan Abbaa ra'ee tan hanga amma kabajeedha ra'ee isaa gaarruma Agamsa irra tiiyfachuun. Tan jarra kaanii  "achii buttee mila Baker waree" akka ja'an San Tate waleehi liphii Gaala fi Horii hin agare.

*****
 Imala Kenya kan centera magaala Hirna Mana Michael Adem irraa eegelee Dildila Galeeytii irratti xumura Hanga baruu biraattiin wal garu jalala fi kabaja tiya isin bira dhiise gaa Hirnoyee!!
============\\============

Jalle Michael
Abmichael91@gmail.com